Aanspreken van reflecterend vermogen
Leren reflecteren in dialoog met kinderen.
Al jaren ben ik communicatietrainer geweest in het bedrijfsleven en ben ik onderwijsfilosoof. Als filosoof heb ik veel geschreven over de ontwikkeling bij kinderen op het gebied van denken. Daarnaast ben ik de schrijver van het boek: Reflect(l)eren op de basisschool.
Het ontwikkelen van een goed reflecterend vermogen is een van de belangrijkste elementen voor een goede ontwikkeling bij een kind en daar wil ik echt een verschil maken in het onderwijs.
Kunst en cultuureducatie hebben hierin een belangrijke taak, omdat ze verbindend kunnen werken tussen dat wat er is, en dat wat voor een kind belangrijk is (of kan worden). Het is niet voor niets dat reflecteren een van de competenties is binnen CE.
Voor mijn workshops en begeleiding is het erg belangrijk om te weten of ze echt willen werken aan de professionaliteit van het onderwijs of dat ze een extra tool nodig hebben. Mijn aanbod stelt echter teleur als er snel toepasbare tools gewenst zijn omdat het ontwikkelen van de vaardigheden van de leerkrachten meer tijd kost en dat een essentieel onderdeel is van mijn aanbod.
De theoretische achtergrond bij reflectie is niet vaak gekend bij leerkrachten en ze is wel nodig om echt gericht te werken bij leerlingen op dit gebied. De ervaringen die ik terug krijg van deelnemers is dat het inderdaad ‘zware kost is, maar dat ik het heel inspirerend breng’. Ik begeleid graag teams die echt een stap willen maken in de pedagogische aanpak van CE.
We doen veel oefeningen die helpen om de theorie te begrijpen en om te ervaren welke vaardigheden je daarvoor nodig hebt.
Een mooi moment dat me altijd bijblijft is dat ik met een schoolteam om de laatste dag voor de vakantie nog een workshop had over reflecteren. Het team was wel nieuwschierig, maar we moesten er wel even inkomen. Na een korte introductie heb ik met de groep een reflectiegesprek gevoerd om hen te laten ervaren wat het is om dat te ondergaan. We werkten aan de hand van een plaat uit een boek.
Iedere leerkracht mocht zijn eigen woord geven dat bij het beeld paste en bij een van de leerkrachten mocht ik doorvragen op wat zij zag. We werkten met het hele team volgens de vragenpiramide en de ontdekking die volgde was overweldigend en emotioneel. Door de veiligheid in het team was dit mogelijk en toen werd de kracht van mijn verhaal in een moment gevat. Ik had geen woorden meer nodig, iedereen begreep wat het betekende om iemand liefdevol te begeleiden naar een waardevol inzicht.