Moes Wagenaar

Ik heb op Twickel Hengelo de onderbouwmentoren getraind op mindset en vaardigheden die nodig is om levenskunst in de school centraal te stellen. Ik heb gemerkt dat sommige docenten dat heel fijn vinden en anderen nog veel weerstand hebben bij het idee om zelf een rol te spelen in de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen, omdat ze hun beroep hadden gekozen vanwege de cognitieve ontwikkeling en het andere liever aan anderen overlaten. Ik zie wel dat veel docenten met die laatste insteek een onrealistisch beeld hebben van werken aan de persoonlijke ontwikkeling, alsof het iets is wat ze allemaal moeten weten, aanleren, overbrengen (op de stoel van de psycholoog, therapeut zitten), terwijl het veeleer het omarmen van het ‘niet weten’ is en hier open en eerlijk over zijn – en een intentie naar de leerlingen bij uitstralen en ze deelgenoot maken van de zoektocht naar wat wenselijk en mogelijk is. Training en coaching hierin ben ik aan het ontwikkelen, maar staat bij mij nog in de kinderschoenen.

Speerpunten

• Leerlingen die even niet lekker in hun vel zitten moeten niet in een uitzonderingspositie worden geduwd (1-op-1 aandacht), maar juist door de sociale groep (klas) kunnen worden opgevangen.
• Niet alleen de les levensbeschouwing of de mentorles (of die ene aardige geschiedenisleraar) moet een veilige haven zijn, maar de hele school zou een open en veilige houding moeten hebben en dit kan alleen als alle docenten vertrouwt raken met het voeren van open gesprekken, waarin ze ook dingen ‘niet weten’ en emoties er gewoon mogen zijn.
• Docenten moeten weten waarin ze juist veel vrijheid kunnen geven aan leerlingen (meedenken, eigen verantwoordelijkheid nemen, plezier maken) en waarin ze de grenzen moeten bewaken (kleinerende opmerkingen, negativiteit, destructief gedrag) en hoe ze daarin verwijzen naar gezamenlijk afgesproken waarden.
• Cultuureducatie is een uitgelezen plek om de angel uit persoonlijke problemen te halen en deze op een (al-dan-)niet-talige artistieke manier te verwerken, zodat er weer ruimte ontstaat voor ontplooiing voor elke leerling (kansengelijkheid!). Creatieve vakdocenten kunnen hier soms extra handvatten voor gebruiken, want het vergt een iets andere insteek van opdrachten, voor- en nabespreken dan de gangbare meer zaak- of techniek-gerichte lessen.